Wiele z Was pyta, co jeść na protokole autoimmunologicznym (protokół, to bardziej restrykcyjna wersja diety paleo, wykluczająca przede wszystkim: jaja, warzywa psiankowate, orzechy i nasiona), przeznaczona dla osób cierpiących na choroby autoimmunologiczne. Postanowiłam więc przygotować tygodniowy zestaw posiłków, aby Was trochę zainspirować i pokazać, że protokół wcale nie musi być nudny.
Więcej o protokole pisałam w ramach wpisu:
[dieta przy Hashimoto]*Nie jestem dietetykiem. Jestem samoukiem, uczę się na własnych błędach. Jadłospis podaję tylko w celu inspiracji, każdy jest inny, ma inny organizm, inne potrzeby i nie każdemu może taka dieta pomóc, wręcz przeciwnie, może zaszkodzić.
Na co więc warto zwrócić uwagę komponując posiłki? Oto kilka aspektów:
- Czy masz problemy z insulinoopornością, wahaniem poziomu cukru we krwi w ciągu dnia?
Niestety problemy z utrzymaniem stabilnego poziomu cukru we krwi są coraz bardziej powszechne. Typowymi objawami są: spadki energii w ciągu dnia, szczególnie po posiłku. Aby sprawdzić, czy ten problem nie dotyczy również nas, należy zrobić badanie krzywej insulinowej i glukozowej (3-punktowej) w laboratorium analitycznym. W tym celu kupujemy glukozę w aptece i udajemy się rano, na czczo, na badanie (uprzednio sprawdzając, czy w naszym laboratorium takie wykonują, bo nie jest to niestety standard) i siedzimy przez 2h od pierwszego ukłucia, co godzinę oddając próbkę krwi. W ten sposób mamy obraz, jak zmienia się poziom glukozy i insuliny po wypiciu roztworu glukozy. Przyczyną problemów ze stabilnym cukrem jest najczęściej przetworzona dieta, obfita w węglowodany proste tj. przetworzone zboża, duże ilości chleba, makaronu, gotowych ciastek, drożdżówek, a także przetworzony nabiał - serki, jogurty, mleko, kefiry - posiadają wysoki indeks glikemiczny. W przypadku problemów ze stabilnym poziomem cukru, należy jeść 4-5 posiłków, 3 większe, bogate w warzywa (należy uważać na bataty, marchew, dynię i buraka, ponieważ po obróbce termicznej ich indeks glikemiczny znacznie wzrasta) i źródło białka (mięso lub ryby, w późniejszym etapie jajka, jeśli okaże się, że je tolerujemy). Należy na pewno wyeliminować zboża i nabiał, uważać na owoce - najlepiej jeść je z dodatkiem tłuszczu, który obniża IG.
Jeśli cierpisz na chorobą przewlekłą, lub przeszłaś/eś przez wiele innych chorób w życiu, antybiotykoterapii, kuracje hormonalne, Twoja wątroba jak i cały układ trawienny mogą być osłabione. Stąd coraz bardziej powszechne niedobory kwasu solnego i enzymów trawiennych, produkowanych przede wszystkim przez wątrobę. Pojawia się wtedy nietolerancja tłuszczu, objawiająca się przelewaniem w żołądku, biegunkami, wzdęciami. Należy wtedy zmniejszyć ilość tłuszczu w diecie i zadbać o regeneracje zarówno jelit jak i wątroby (z pomocą przychodzi ostropest plamisty, wątróbka, witamina A, mniszek lekarski).
- Czy Twój żołądek wytwarza wystarczającą ilość kwasu solnego?
Zgaga, to typowy objaw niedoboru kwasu solnego. Kiedy nie wytwarzamy go w odpowiednich ilościach, zjedzone przez nas białko jest bardzo ciężko trawione. Źle strawiony pokarm zalega w jelitach, fermentuje, a niestrawione resztki przenikają do naszego krwiobiegu i krążą w nim, rozpoznawane jako toksyny. Rozwiązaniem jest suplementacja tego kwasu (polecam suplement Betaine HCL firmy Now Food), a nie jak zaleca medycyna konwencjonalna, leki IPP (inhibitory pompy protonowej) jeszcze bardziej obniżające ilość tego kwasu, które tylko początkowo dają złudne wrażenie pozbycia się zgagi. Przyjmuję 3 kapsułki do posiłku z białkiem (mięso, ryby, jaja), jednak jest to kwestia indywidualna.
- Jakiej jakości są mięso, warzywa?
Oczywiście najlepsze jest to ekologiczne, z wolnego wybiegu, karmione trawą, a nie zbożem. Jednak obecnie jest dosyć trudne do zdobycia, jeśli znajdziemy dobre źródło w połączeniu z dobrą ceną, nie mamy się o co martwić. Warto poświęcić czas na szukanie lokalnych dostawców.
- Czy Twoje produkty nie zawierają niedozwolonych składników?
Przechodząc pierwszy raz na AIP jadłam wiele produktów, które w rzeczywistości okazały się niedozwolone, co bardzo mnie do niego zniechęciło. Będąc na protokole należy uważnie czytać składy, wszystko powinno być 100%, bez dodatku cukru, konserwantów i wzmacniaczy smaku. Czyli np. nie kupujemy kiełbasy czy wędliny w markecie z listą ciągnącą się po całej etykiecie, tylko wybieramy np. wątróbkę, łososia, indyka, kości drobiowe, tuszę z kaczki, z której przyrządzamy danie.
- Ile masz czasu na przygotowywanie posiłków i jaki jest Twój budżet?
To wszystko kwestia organizacji. Ja gotuję/piekę 1-2 razy w tygodniu, na zapas. Osobno warzywa, najczęściej są to warzywa sezonowe, czyli w lato cukinia, jesienią dynia, w zimę marchew, burak, seler, pietruszka, a osobno mięso - smażę wątróbkę z cebulką, hamburgery (ze 100% wołowiny), piekę łososia i filet z indyka. Następnie każdego dnia komponuję posiłek z kawałka mięsa i dodatku warzyw, dodając na bieżąco świeżych ziół (bazylia, oregano) lub suszonych, dodając 1-2 łyżki masła klarowanego/oleju kokosowego, lub wkrawając awokado, ewentualnie tworzę jakiś sos np. ze zmiksowanego gotowanego kalafiora z dodatkiem przetartego czosnku i soli himalajskiej. Często dodaję także kiszonego ogórka, oliwki czy inne ukiszone warzywa.
Przykładowy jadłospis:
PONIEDZIAŁEK
1. 120 g pieczonego łososia + puree z kalafiora + świeży koperek
2. Twarożek kokosowy (mąka kokosowa + mleko kokosowe) z kawałkami świeżego mango
3. 100g wątróbki drobiowej z jabłkiem i cebulką smażone na smalcu gęsim, pieczona kalarepa
4. Sałatka z pieczonego indyka i batata, sałaty rzymskiej + sos ze zmiksowanego awokado, soku z cytryny i ziół prowansalskich
Do picia: woda mineralna np. muszynianka, woda z kiszonej kapusty
WTOREK
1. 120g burger ze 100% wołowiny, pieczona cukinia, pół batata, ogórek kiszony
2. Placki z 1 banana, mleka kokosowego i mąki kokosowej + cynamon, smażone na oleju kokosowym
3. Pieczony indyk + zupa krem z marchewki + zielona pietruszka
4. Sardynki w oliwie z oliwek, gotowany na parze brokuł ze świeżym czosnkiem
Do picia: woda mineralna, kawa z cykorii z cynamonem, rosół
ŚRODA
1. Gulasz z mięsa z rosołu z marchewką, cukinią, cebulą
2. Galaretka ze zmiksowanych jagód, malin i mleka kokosowego
3. 3 plastry szynki parmeńskiej, sałata, oliwki, pieczony seler z dodatkiem świeżego czosnku i octu jabłkowego
4. Zupa cebulowa + 2-3 plastry pieczonego boczku
Do picia: woda mineralna, herbata owocowa 100%
CZWARTEK
1. 120g pieczonego łososia, pieczone plastry cukinii, sałata rzymska polane octem jabłkowym
2. Ryż z kalafiora na mleku kokosowym z rozgotowanym jabłkiem i cynamonem
3. Kubek rosołu na kościach
4. 100g wołowiny duszonej na rosole z dodatkiem dyni, kalarepy, kurkumy, pieczarek, koperku
Do picia: woda mineralna, woda z cytryną i listkami mięty
PIĄTEK
1. 150g krewetek, ryż z kalafiora gotowany na mleku kokosowym z dodatkiem, imbiru, boczniaków
2. Domowy pasztet z wątróbki z plastrami pieczonej kalarepy i topinamburu
3. Galaretka na mleku kokosowym z dodatkiem truskawek
4. Rosół z piersi kaczki + ugotowane z rosołu: seler, pietruszka, marchew, cebula, czosnek
Do picia: woda mineralna, herbata malinowa 100% z dodatkiem startego imbiru
SOBOTA
1. Sałatka z kawałkami smażonego indyka, pieczarek, świeżej sałaty, cebuli, oliwek, awokado, makaronu z marchewki
2. Serca drobiowe, puree z pieczonej dyni posypane wiórkami kokosowymi
3. Dojrzały banan (jeśli nie ma problemów ze stabilnym poziomem cukru we krwi)
4. Pieczony batat faszerowany mieloną wołowiną z dodatkiem cebuli i kiszonych ogórków
Do picia: woda mineralna, woda kokosowa
NIEDZIELA
1. Gulasz jagnięcy zagęszczony mąką kokosową, pieczone plastry buraka z dodatkiem czosnku i octu jabłkowego, zielona cykoria
2. Zupa krem pieczarkowa, wkrojone kabanosy ze 100% mięsa
3. "Muesli": garść malin/jeżyn/borówek, chrupiące, pieczone kawałki batata, płatki (chipsy) kokosowe (lub świeżo starty kokos), płatki kasztanowe lub drobno pokrojone kasztany gotowane na parze
3. Pieczony pstrąg, frytki z marchewki i buraka pieczone w piekarniku z ziołami i olejem kokosowym
Do picia: woda mineralna, herbata z kombuchy