Wątroba to nie jest organ celebryta. Serce każdy wie gdzie ma i że trzeba o nie dbać bo zawał to straszna rzecz. Szybką akcją kończysz swoją ziemską historię. Jak zaniedbasz żołądek grożą Ci wrzody, wzdęcia, bóle i inne dolegliwości trawienne, a to nie jest przyjemne i ogranicza, zwłaszcza towarzysko. Mówiąc w skrócie, dbamy o to co grozi szybką śmiercią lub ograniczeniami i bólem. Wątroba nie jest unerwiona więc nie boli, a jak nie boli to kto by się tam przejmował.
No dobrze. To kto wie gdzie dokładnie znajduje się wątroba? I po nam ten wielki kawał mięsa?
Mówiąc wielki nie przesadzam. Wątroba waży ok. 1,5 kilograma i znajduje się w obrębie jamy brzusznej, pod prawym łukiem żebrowym.
To bardzo ważny organ ponieważ to taki nasz wewnętrzny przetwórca i filtr. To jedyny organ w naszym organizmie potrafiący się samodzielnie regenerować. Jeśli podczas przeszczepu wytniemy dawcy 3/4 wątroby, w kilka miesięcy wróci ona do dawnych kształtów. Wątroba ma wiele funkcji, ale podstawową jej rolą jest przetwarzanie pokarmów czyli związków złożonych, do związków prostych służących budowie i regeneracji tkanek. Wątroba działa jak bramka na lotnisku. To co dobre i wartościowe odżywia nasze tkanki i komórki, to co toksyczne jest usuwane.
Jakie jeszcze funkcje ma wątroba?* oczyszcza krew z toksyn, nadmiaru hormonów (jakby było ich za dużo, bylibyśmy non stop stymulowani do działania), resztek leków, konserwantów, barwników i wszelkich "syfów" trafiających do naszego organizmu wraz z żywnością, wodą i powietrzem, rozkładając je na substancje neutralne dla ustroju i dające się łatwo wydalić z kałem i moczem.
* jest głównym magazynem krwi. Krew jest uwalniana z wątroby np. w przypadku silnego krwawienia.
* jest magazynem witaminy B12, A, D, E.
* gromadzi i reguluje ilość żelaza w postaci ferryny.
* produkuje cholesterol z którego syntetyzowane są hormony ( progesteron, hormony steroidowe żeńskie i męskie, hormony steroidowe kory nadnerczy), prowitamina i witamina D.
* produkuje żółć (z cholesterolu) która trawi tłuszcz. Żółć emulguje tłuszcz czyli rozbija go na mniejsze kawałki dzięki czemu może zostać strawiony.
* rozkłada kwasy tłuszczowe, ale jeśli tego tłuszczu jemy za dużo, wątroba tyje i powiększa się błona otrzewnowa czyli taki worek ochronny który ją otacza. Stłuszczenie wątroby pojawia się np. przy zaniedbanej cukrzycy oraz źle prowadzonych dietach odchudzających kiedy spadek masy ciała jest za szybki i tłuszcz uwalniany do krwi otłuszcza wątrobę.
* w wątrobie produkowane są liczne związki chemiczne niezbędne dla trawienia pokarmu np. enzymy trawienne.
* wytwarzany jest mocznik z amoniaku który powstaje w wyniku przekształcania się aminokwasów w ketokwasy (dlatego diety wysokobiałkowe np. dieta Dukana, obciążają nie tylko nerki ale i wątrobę).
* bierze udział w regulacji poziomu cukru we krwi zatrzymując nadmiar glukozy która została wchłonięta do krwi i zagęszcza ją tworząc glikogen.
Jeśli chodzi o odtruwanie organizmu, wątroba to organ bardzo wydolny. Poradzi sobie i ze starym serem który zjedliśmy bo szkoda nam było wyrzucić, i z zakrapianą alkoholem imprezą czy cheat mealem z budki spod dworca PKP. Ale jak zaczniemy przesadzać, żywić się byle czym i nadużywać alkoholu, w końcu powie dość. Nadmiar toksyn może przekroczyć wydolność wątroby. Jeśli żywimy się produktami bogatymi w chemiczne dodatki i konserwanty, pracujemy w warunkach które zmuszają nas do wdychania toksycznych oparów i przewlekle stosujemy leki, wątroba może nie dać rady z ich usuwaniem i nadmiar toksyn zacznie kumulować się w organizmie. Toksyczne środowisko staje się wtedy podłożem wielu chorób.
Ograniczenie funkcji wątroby sprawia że odpowiedzialne za oczyszczanie krwi stają się nerki . Jeśli styl życia i sposób odżywiania nie ulega zmianie, oprócz wątroby i nerek, obciążeniu ulega cały układ immunologiczny. Powstaje toksemia wewnętrzna objawiająca się bólami głowy, przewlekłym zmęczeniem, niedokrwistością, skurczami, alergiami oraz chorobami wątroby.
Co ciekawe i wiele osób nie zdaje sobie z tego sprawy, zaburzenia w funkcjonowaniu wątroby wpływają na nasz stan emocjonalny. Osoba z przeciążoną wątrobą staje się drażliwa, nerwowa, często poirytowana.
O wątrobę warto dbać cały czas, nie tylko wtedy kiedy już coś się dzieje. Zwłaszcza dotyczy to osób które pracują w warunkach szkodliwych i muszą przewlekle zażywać leki. Te osoby o wątrobę muszą dbać szczególnie.
Muszę o tym powiedzieć. Lekarze leczą nas wyłącznie farmaceutykami bagatelizując znaczenie diety (wiem to z rozmów z moimi klientami). Bagatelizują ponieważ na ogół nie mają takiej wiedzy (mają ci którzy sami się tym interesują). Niestety w trakcie pięcioletnich studiów medycznych zaledwie trzy godziny poświęca się wpływowi żywienia na zdrowie. A z leczeniem jest jak z chodzeniem w ubłoconych butach po czystej podłodze. Lekiem na to schorzenie czyli na ten brud na podłodze jest wiadro, mop i woda z płynem. Ale na cóż się to zda jak cały czas chodzimy w tych ubłoconych butach. Dopóki ich nie zdejmiemy, możemy w kółko tę podłogę tym mopem przecierać. Tak samo jest w chorobie. Jak przestaniemy brudzić złym odżywianiem, dieta pięknie wesprze farmakologię a w wielu przypadkach jest w stanie ją wyeliminować.
Zapamiętajmy!
Wątroba najbardziej regeneruje się między godziną 1 a 3 w nocy. Dieta dla wątrobyZalecenia diety "wątrobowej" nie są jednakowe dla wszystkich chorób wątroby i zawsze dopasowujemy je do rodzaju schorzenia. Zasady które publikuję poniżej dotyczą profilaktyki i sytuacji kiedy w związku ze stylem życia musimy o tę wątrobę zadbać bardziej. Powiem dla przykładu. Przy dolegliwościach wątroby, np. u osób wychudzonych, wyniszczonych chorobą, pracujących w warunkach szkodliwych lub przewlekle zażywających leki zwiększamy w diecie ilość białka (o tym dlaczego piszę poniżej), ale przy zapaleniu miąższu wątroby i marskości tę ilość redukujemy ponieważ w tych schorzeniach maleje tolerancja na białko. Nie jemy wtedy więcej niż 30 gramów białka dziennie.
Podstawowe założenie dietetyczne dla osób chcących zadbać o wątrobę to:
* regularne spożywanie posiłków po to aby nie przeciążać organów.
* całkowita rezygnacja z potraw smażonych. Chodzi o np. mięsa smażone w panierce, wszelkie placki, frytki, mięsa w formie tzw. gyros etc. Lekkie podsmażenie, zeszklenie warzyw do zupy czy leczo jest dozwolone.
* rezygnacja z tłustych mięs i przetworów np. pasztetów, kaszanek, kiełbas, kabanosów, boczków.
* rezygnacja z tłustych serów, smalców.
* nie jemy jajek na twardo. Chcąc zjeść jajko na kanapce gotujemy je na tzw. 3/4 aby żółtko było półtwarde. Absolutnie nie wolno jeść jajek przegotowanych, mających wokół żółtka taką ciemną obwódkę.
* unikanie potraw ostro przyprawionych, pikantnych.
* unikanie dań marynowanych, z dodatkiem octu np. korniszny, sałatki w occie, śledzie w occie.
* całkowita rezygnacja z alkoholu.
* ograniczenie spożywania słodyczy do jednego dnia w tygodniu i jednej niedużej porcji.
* absolutna rezygnacja z żywności gotowej, z konserwantami, sztucznymi dodatkami, barwnikami etc. Wszystkie posiłki przygotowujemy w domu ze świeżych produktów.
* spożywanie produktów o kwaśnym smaku ponieważ kwaśne stymuluje krążenie w wątrobie, eliminując zastoje.
* u osób o prawidłowej masie ciała spożywamy ok. 1 grama białka na kilogram masy ciała. U osób o niskiej masie ciała tę ilość należy zwiększyć do 1,3-1,5 g/kg. Zwiększenie podaży białka ma na celu uzupełnienie braków tkankowych i pobudzenie procesów odnowy uszkodzonej wątroby. Białko należy dawkować racjonalnie. To że stymuluje funkcje regeneracyjne wątroby nie oznacza że można je spożywać w nadmiarze. Jak to mówią. Co za dużo to niezdrowo i zbyt duża ilość białka będzie powodowała zwiększenie stężenia amoniaku w krwi tętniczej.
* dopuszczalna ilość tłuszczu to 20-25 % w zależności od schorzenia. U osób które dodatkowo mają zaburzenia wydzielania żółci (żółć trawi tłuszcz) należy tę ilość jeszcze ograniczyć.
* właściwa podaż węglowodanów. Zbyt mała niekorzystnie wpływa na regenerację wątroby. Spożywamy węglowodany złożone. Cukry proste przyczyniają się do podwyższenia poziomu triglicerydów w wątrobie oraz nasilają stłuszczenie.
* przewlekłe choroby wątroby powodują zaburzenia wchłaniania witamin i składników mineralnych dlatego dieta musi obfitować w te składniki.
* zaburzona zostaje zdolność do magazynowania witamin, najczęściej tych rozpuszczalnych w tłuszczach czyli A,D,E i k a także witamin z grupy B stąd należy zadbać o właściwą podaż tych składników.
W diecie "wątrobowej" znaczenie mają proporcje i właściwy balans między dostarczanym tłuszczem a błonnikiem który zwiększa wydzielanie żółci która trawi tłuszcz.
Wątroba lubi:* pełne ziarno,
* zielone warzywa bogate w oczyszczający chlorofil,
* marchew, buraki, dynię, pietruszkę, czarną rzepę, białą rzodkiew,
* kiszonki oraz kwaśne owoce np. cytryna, grejpfrut, limonka ponieważ kwaśne stymuluje krążenie w wątrobie, eliminując zastoje.
* z owoców także jabłka, pomarańcze,
* czosnek,
* oczyszczający skwalen (czytaj
Skwalen z amarantusa - detoks absolutny)
* ostropest (czytaj
o wartościach i działaniu ostropestu ). Leki ba bazie sylimaryny powstają właśnie z ostropestu.
* herbatę z mniszka lekarskiego ponieważ neutralizuje kwasy, pobudza wątrobę do oczyszczania i usuwania odpadów wraz z żółcią,
* herbatę z korzenia mniszka i korzenia łopianu - działają odtruwająco,
* liście karczocha ostowego (Cynara cardunculus L.)
Pisząc artykuł korzystałam z wiedzy zdobytej podczas lektury:* http://esculap.com - portal medyczny dla lekarzy* http://portalmedycznofarmaceutyczny.pl* http://www.pfm.pl - portal farmaceutyczno medyczny* Jedz i żyj zgodnie z porami roku; Energia Życia, Energia Pożywienia; Alchemia Pożywienia, - wszystkie książki Pani Bożeny Żak - Cyran* Ukryta Prawda - T.Colin Campbell, Howard Jacobson* Odżywianie dla zdrowia - Paul Pitchford* Medycyna między wschodem a zachodem - Wiesława Stopińska